donderdag 7 januari 2010

Mediatisering van het gerecht

Er is geen twijfel over mogelijk : de moord op Shana en haar vriend Kevin is zo afschuwelijk, dat ze met geen woorden te beschrijven valt. Men kan dus best meevoelen met de afschuw die de collega-leraren van de waarschijnlijke dader voelen. Plaatsvervangende schaamte, de schaamte om nog collega genoemd te worden van iemand die iets dergelijks op zijn geweten heeft.
De kranten, bladen en tijdschriften die Vlaanderens brievenbussen teisteren zullen hun pagina’s weer weten te vullen. Een actiecomité heeft gelijk al een stille mars georganiseerd, alsof daarmee de vermoorde jongelui weer levend worden.

En natuurlijk wordt door de Vlaamse openbare omroep Jef Vermassen opgevoerd. Vermassen de Onvermijdelijke. Wonderlijk is het, dat de VRT slechts aan één naam denkt, als men ervan overtuigd is dat de goegemeente in deze zaak naar commentaar smacht. Er lopen in Vlaanderen toch enkele duizenden advocaten rond? Zijn die dan niet in staat om commentaar te geven?
De meesmuilende manier waarop ik dit schrijf doet niets af van de ernst van de zaak. Mijn punt is dat deze zaak zo ernstig is, dat ze niet aan de mediatieke obsceniteit mag worden prijsgegeven. Het parket kan niet anders dan informatie geven. De burger heeft daar recht op. Maar daar zou het mee moeten ophouden. Uit eerbied voor de twee voortijdig beëindigde jonge levens zouden we allen, bewuste burgers, behept met een minimum aan wellevendheid, er voorts het zwijgen moeten te doen. Men doet het lot van deze jonge mensen geen recht door hun rampspoed tot voorwerp van mediageilheid te maken, veelal met de eerloze bedoeling er de verkoopcijfers mee op te krikken.

Doch het meest afstotelijke van al is het optreden van Vermassen de Overmijdelijke zélf. Ik zou mijn zaak onder geen beding toevertrouwen aan een advocaat die zich kennelijk haast wellustig wentelt in een tomeloos mediatiek narcisme. Advocaten zijn raadsmannen. Als ze het woord voeren over de kwesties waarover hun professionele raad wordt gevraagd, horen ze zwijgzaam te zijn. Geen overtogen woord mag over hun lippen komen. Wie een advocaat nodig heeft, is ook een mens in nood, zelfs al heeft hij een afschuwelijke misdaad begaan. Een advocaat moet afstand houden, beschikbaar voor het verstrekken van de professionele hulp waarvoor hij werd opgeleid.
Als ik lees dat de heer Vermassen tegelijk de advocaat is in de zaak van een verdwenen meisje, hoe zit het dan met de onpartijdigheid waarvan ook de advocaat werk moet maken, alvorens hij echt in staat is iemand te verdedigen, die behoorlijk wat op zijn kerfstok heeft?

Er is, naar mijn gevoel, iets aan de hand met ons gerecht. Dat heeft veel minder te maken met het ontsnappen van boeven, want dat is, al bij al, vermakelijke faits divers. Waarom het écht gaat is dat de sfeer van de commercie de rechterlijke sfeer dreigt binnen te dringen en zo de sereniteit die bij een gerecht hoort, dreigt te ondermijnen. Vermassen en allen die in zijn spoor lopen geven voedsel aan de mediatisering van de rechtspraktijken. Onvermijdelijk komt daarmee ook de kwaliteit van de rechtspraak zélf in het gedrang. Probeer maar eens onafhankelijk te oordelen , als je als rechter voorwerp van discussie bent in de pers. Zulke dingen raken de grondslag zelf van de rechtspraak en daarmee meteen van onze samenleving.
Als er méér Vermassens opstaan, dreigt alras een soort opbod onder advocaten te ontstaan, op de rug van de schuinsloper maar ook deze van de burger in het algemeen. Dit soort personen levert hand- en spandiensten aan de gevreesde indringing van de mediatieke sfeer in ons rechterlijk leven. En journalisten: zij horen meer wijs oordeelsvermogen aan de dag te leggen, ongeacht wat hun geldschieters daar over denken.

Want die heeft behoefte aan een eervol, zo correct mogelijk werkend gerechtsapparaat. Mediageile advocaten en kortzichtige journalisten kunnen daarbij gemist worden als kiespijn.

Jaak Peeters

Geen opmerkingen: